Ania na kita niining moderno o binag-ong panahon. Dako kaayog kausaban ang kalibutan, dako na kaayo'g kalainan ang kagahapon ug karon.
Bisan gani ang mga kabataan kaniadto ug karon dako na kaayo ug kalainan. Ang mga bata kaniadto magdula-dula lang ug mga simpleng butang sa panimalay. Nahinumdum ning maong tagsulat sa iyang kabataan, dili pa kaayo kadto dugay kay human naman adtong panahona ang "Martial Law" diin mangita lang ug nilabay nang mga ligid sa bisikleta o motorsiklo aron himoong paligid. Niadtong panahona, nihit pa usab ang mga bisikleta ug motorsiklo mao nga kon aduna kay paligid, aw sikat na kaayo ka.
Apan lahi na karon ang mga kabataan, anaa na nag-atubang sa mga computer ug uban pang mga personal nga kahimanang binag-o nga gitawag sa iningles ug "gadgets". Kining maong nagkadaiyang mga binag-ong kahimanan mahimong makiglambigit sa ubang mga kahimanan nga dili nimo makita, gitawag kini sa ininglis ug internet connection. Kining internet daw usa ka kalibutan nga anaa ang tanan. kutob sa maabot sa hunahuna sa tawo makita nimo sa internet. Ang mga kabataan kaniadto gikinahanglan pang magpundok sa usa ka lugar aron magsangka sa nagkalainlaing mga dula. Apan karon pinaagi ning mga binag-ong kahimanan nga gitawag ug gadgets, mahimo ka nang makigsangka sa usa ka dula sa laing tawo pinaagi lamang sa internet.
Busa ang mga pamaagi sa pagbuhat sa atong mga gimbuhaton nagka moderno na usab samtang nagka moderno ang mga kagamitan ug mga butang sa palibot. Apan hinumduman nato nga bisan asa man kita dad-on ning atong pagbinag-o (modernisasyon), dili unta mahikalimtan sa hingpit ang atong kultura ug ang atong mga kagahapon.
Ang mga batan-on karon wala nay kalibutan sa mga panghitabo sa kagahapon ug sa akong tan-aw wala nay interes nga makisayod sa atong mga kagahapon ug kultura. Linga na kaayo ang mga kabataan sa mga kabag-ohan ning katilingban.
Tungod niining tanan, nahadlok kining tagsulat nga moabot ang panahon nga ang ato mismong pinulongang binisaya mapapas sa hingpit. Ang mga sinulat sa atong pinulongan makita nalang nato sa mga karaang mga libro nga isugnod nalang sa kalayo tungod kay wala nay buot pang mobasa niini. Ang mga sinulat sa atong pinulongan mao na lamang kadtong mga tamdanan ug mga giya diha sa mga kalihukan sa simbahan. Gani, ang bibliya ug mga basahon sa santos nga misa o sa uban pang mga tulumanon sa atong tinuohan nga sinulat sa bisaya nagsugod na pagka-usab. Bisan ang pulong nga atong gigamit sa adlaw adlaw nag anam na ug kausab. Gani adunay ubang mga pinulongan nga dili na binisaya apan gidawat ug gigamit na sa matag adlaw nga panagkukabildo nato makalinlang na sa mga batan-on ug nagtuo sila nga kini tiunay nga pulong binisaya apan hinukbit na diay kini sa mga modernong pinulongan.
Busa natawo kining maong balayan tungod kay buot natong magpadayon ang paggamit sa atong pinulongan. Ug nga magamit nato ang mga binag-ong kahimanan sama ning internet nga masabwag ug mapalambo nato ang atong pinulongang binisaya o sugbuanon. Daw sa makatuo gayud kita nga angayan gayud kitang mogamit ug makakat-on sa pinulungang Ingles kay mao ra kini ang paagi nga dili kita mabiyaan sa kabag-ohan o nga ang pinulungang Ingles mao lamang ang tulay alang sa kalamboan ug kabag-ohan. Daw sa hikalimtan nalang ang atong pinulongan sa ngalan sa kalamboan. Apan makita man usab nato nga adunay daghang mga nasud nga nagpabiling migamit sa ilang kaugalingong pinulongan nga nagmalamboon, gani mas malamboon ug mas moderno pa sila nga nasud nga migamit sa pinulongang ininglis. Pipili kanila nga migamit sa ilang kaugalingong pinulongan apan nagpabiling malamboon mao ang Germany, Rusia, Japan, China, Korea, Norway, Italy, France, ug uban pa.
Dili kini mahitungod sa pagbatok sa pinulongang Ingles, kondili, mahitungod kini sa pagpabiling buhi sa atong kaugalingong pinulongang binisaya o sugbuanon. Mahitungod kini sa pagluwas sa atong tinuod nga pinulongan nga nag-ong-ong na sa ganghaan sa kamatayon.
Bisan tuod kining tagsulat dili katitikanon sama kang Noy Tura Buenaventura ug labaw nang dili kaanib sa mga Ludabi nga sa akong tan-aw nagkahilis na usab, dili tuod lareno sa pinulungang Sugboanon sanglit gipakatawo man didto sa Mindanao, apan magpadayon kining tagsulat niining kawsa sa pagbuhi sa atong pinulongan.
Giawhag nako ang mga ludabi ug mga lareno na niining pinulongan nga inyo usab akong lamdagan sa mga sayop nga pulong akong magamit dinhi. Salamat sa inyong pagbasa karon, ug pagbulig sa umaabot.
No comments:
Post a Comment